Zobaczcie w naszej galerii najpiękniejsze pisanki DIY ->>

Pisanki wielkanocne - historia i tradycja

Pisanki wielkanocne to tradycja, która przekazywana jest z pokolenia na pokolenie. Już za czasów pogańskich pisanki uchodziły za symbol odradzającego się życia, a także zwycięstwa wiosny w walce z zimą i nocą.

Tradycja malowania jajek nie ma nic wspólnego z chrześcijaństwem. Najstarsze pisanki pochodzą z terenów Temerskiej Mezopotamii. Były symbolem ożywienia przyrody na wiosnę. Zwyczaj malowania jajek znany był w czasach cesarstwa rzymskiego, wspominają o nim Owidiusz, Pliniusz Młodszy i Juwenalis. Według mitologii germańskiej, jajka znosił zając, jako zwierzę poświęcone bogini Osterze.

Na ziemiach polskich najstarsze pisanki pochodzące z końca X wieku. Odnaleziono je podczas wykopalisk archeologicznych w pozostałościach grodu na opolskiej wyspie Ostrówek. Wzór rysowano na nich roztopionym woskiem, a następnie wkładano je do barwnika – łupin cebuli lub ochry, które nadawały im brunatnoczerwoną barwę. W procesie chrystianizacji pisankę włączono do elementów symboliki wielkanocnej. Obecnie pisanki mają symbolizować rodzącą się do życia przyrodę, a w chrześcijaństwie dodatkowo nadzieję wynikającą z wiary w zmartwychwstanie Chrystusa.

W dawnych czasach pisankami obdarowywano zmarłych, dając w ten sposób wyraz pamięci o przodkach. Miało to umarłemu zapewnić spokój, uwolnić go od napastowania go przez złe duchy.

Wierzono też, że skorupki jajek ze święconki mają magiczna moc. Dlatego rozsypywano je wokół domostwa, by kury nie uciekały i znosiły dużo jajek. Skorupki rozsypywano też na polu by otrzymać żyzne plony, wysypywano pod drzewa owocowe, by odstraszyć szkodniki. Skorupki tez palony, bo wierzono, ze uchronią dom przed pożarem.

Co ciekawe, w dawnych czasach zdobieniem jaj zajmowały się wyłącznie kobiety, a podczas zdobienia jaj nie mógł też wejść żaden mężczyzna. Gdy tak się zdarzyło - pisanki należało oczyścić - rzucić za siebie szczyptę soli i splunąć.

Obecnie uroczyste śniadanie w niedzielę wielkanocną poprzedza dzielenie się poświęconym jajkiem. Podobnie jak bożonarodzeniowy zwyczaj łamania się opłatkiem, jest wyrazem przyjaźni.

Pisanki wielkanocne - technika zdobień

W zależności od techniki zdobienia, pisanki mają w Polsce różne nazwy:

Drapanki - powstają przez drapanie ostrym narzędziem zewnętrznej barwionej powłoki jajka, technika spotykana głównie w Polsce i Austrii
Kraszanki - powstają przez gotowanie jajka w wywarze barwnym, dawniej uzyskiwanym wyłącznie ze składników naturalnych. Używano roślin, które pozwalały na uzyskanie różnych kolorów:

Zobacz:Naturalne barwniki do jajek ->>

Pisanki mogą mieć różnobarwne desenie. Powstają przez rysowanie na skorupce gorącym roztopionym woskiem, a następnie zanurzenie jajka w barwniku. Jako narzędzi do pisania używano szpilek, igieł, kozików, szydeł, słomek i drewienek.

Oklejanki - są przyozdobione sitowiem, płatkami bzu, skrawkami kolorowego, błyszczącego papieru, tkaniny, również nicią lub włóczką wełnianą itp.

Zobacz: Pisanki farbowane w pończochach ->>

Nalepianki – popularne zwłaszcza w dawnym województwie krakowskim i w okolicach Łowicza. Powstaje przez ozdabianie skorupki jajka różnobarwnymi wycinankami z papieru.

Pisanki ażurowe – są wykonywane z wydmuszek jaj kurzych, kaczych, gęsich i strusich. Technika polega na nawiercaniu w skorupce otworów przy pomocy wiertarki i malutkiego wiertła, miniszlifierki, piaskarki, turbiny dentystycznej, frezarki. Wydmuszka z nawierconymi wzorami jest malowana najczęściej farbą akrylową.

Zobacz też:

Pisanki wielkanocne z muliny DIY ->>

Pisanki decoupage - krok po kroku ->>